تهیه و تدوین:
دکتر مازیار امیرحسینی
مهندس مهدی اسماعیلی‌راد

عنوان پیشنهادی:
روز تحقیق، آموزش و ترویج کشاورزی

روز پیشنهادی و دلایل انتخاب این روز:
"9 تیرماه"
سالروز تصویب قانون تأسیس سازمان تحقیقات کشاورزی و منابع‌طبیعی در نهم تیرماه سال 1353 توسط مجلس سنای وقت
* مستند قانون استخراج شده از وبگاه مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی پیوست گردید.

پیشنهاددهنده:
سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (تات)

هدف از نام‌گذاری: * گرامیداشت کارشناسان، پژوهشگران، اعضا هیئت‌علمی و مروجین عرصه کشاورزی و امنیت غذایی کشور
* نکوداشت فعالین و تأثیرگذاران عرصه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بخش کشاورزی * تجلیل از جایگاه پیش‌کسوتان مؤثر در ارتقای جایگاه تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در سطح اقتصاد ملی و توسعه روستایی و عشایری
* ایجاد بستر همگرایی مطالعات دانش‌محور در انسجام و همکاری‌های تحقیقاتی و آموزشی با دانشگاه‌ها، مؤسسات و مراکز پژوهشی و آموزشی ملی و بین‌المللی فعال در حوزه کشاورزی
* یادآوری اهمیت راهبردها، سیاست‌ها و اولویت‌های کاربردی و توسعه‌ای تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در توسعه بخش کشاورزی کشور
* گرامیداشت تحکیم ارتباط منسجم و هدف‌مند بخش‌های اجرایی (معاونت‌های اجرایی) با بخش‌های تحقیقی در راستای اهداف توسعه‌ای بخش کشاورزی کشور
* قدردانی از فعالیت‌های چشمگیر و اثرگذار در ارتباط یافته‌های پژوهشی در توسعه بخش کشاورزی کشور، به‌ویژه توسعه روستایی و عشایری
* قدردانی از اساتید، مشاوران و فعالین در امور آموزشی کارکنان و بهره برداران و مشاغل کشاورزی در توسعه دانش ذخایر منابع انسانی بخش کشاورزی * تکریم جایگاه مروجان شایسته در اشاعه اطلاعات کشاورزی و کاربردی کردی یافته‌های پژوهشی با استفاده از ادبیات ترویجی در عرصه کشاورزی کشور
* بازنمایی و تقدیر از فعالیت‌های پژوهشگران در عرصه‌های میدانی در شناسایی و ارائه راه‌حل‌های عملیاتی رافع مشکلات کشاورزان، دامداران، عشایر و زنان روستایی
* پاسداشت پیشنهادها و راه کارهای فعالین، ذی‌نفعان و نقش‌آفرینان عرصه کشاورزی در پشتیبانی و تعدیل راهبردها و سیاست‌های کلان تحقیق، آموزش و ترویج کشاورزی
* گرامیداشت فعالیت‌های کارشناسان، محققین و مروجین در گردآوری، ثبت، پردازش و تبادل دانش بومی و میراث مهم ملی کشاورزی حائز اهمیت از دیدگاه امنیت غذایی، حفظ منابع‌طبیعی و تنوع زیستی
* تجلیل از فعالین در خلق دانش کشاورزی در راستای اهداف نوآورانه در استفاده حداکثری از منابع محدود، کشاورزی دقیق و هوشمند، نظام‌های مدرن مدیریت مزرعه، خصوصاً در تلفیق فناوری و هوش‌مصنوعی
* نکوداشت کلیه پشتیبانان و بسترسازان عرصه پژوهش کشاورزی در حوزه مدیریت داده، اطلاعات و دانش کشاورزی
* ارائه آخرین دستاوردها در زمینه هدایت، راهبری و انجام کلیه تحقیقات و آموزش‌های علمی - کاربردی و توسعه‌ای در زمینه مأموریت‌ها، اهداف، وظایف و فعالیت‌های وزارت جهاد کشاورزی
* ایجاد فرصت سالانه ارائه نتایج حاصل از مطالعات، ارزیابی و ارزشیابی اثرات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی طرح‌ها و فعالیت‌های تحقیقاتی، آموزشی و ترویجی در بخش کشاورزی
* شکل‌گیری بستر سالانه معرفی برنامه‌های راهبردی تحول‌آفرینی، کارآمدی و بهینه‌سازی ساختارها، فرایندها و فعالیت‌های سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
* رونمایی از امکانات و مبادی هدایت، راهبری، برنامه‌ریزی و اجرای فعالیت‌ها و تدوین منابع مرجع، استانداردها، آیین‌نامه‌ها، توصیه‌نامه‌ها، راهنماهای تحقیقاتی، آموزشی و ترویجی
* تمجید از مطالعات و پژوهش‌ها در ثبت، پردازش و تبادل ذخایر دانش منابع انسانی در راستای توسعه، پایداری و اصلاح هرم نیروی انسانی شاغل در بخش کشاورزی
* گرامیداشت فعالان، تأثیرگذاران و پشتیبانان توسعه تعاملات بین‌المللی پژوهشی و آموزشی دوجانبه یا چندجانبه در حوزه کشاورزی در سطح بین‌المللی با سایر کشورها و مجامع بین‌المللی

ضرورت نام‌گذاری:
ایران به‌عنوان یکی از نخستین کشورهای جهان به‌عنوان مهد کشاورزی و زراعت شناخته می‌شود. تاریخ‌تمدن بشر گواه این موضوع است که نخستین انسان‌های متمدن برای اولین‌بار در فلات ایران به کشت و آبیاری و پرورش دام مشغول بوده‌اند. به‌عنوان‌مثال بر اساس اسناد و مدارک موجود بر روی الواح گلین و سنگ‌نوشته‌های باستانی یافت شده در ایلام و بین‌النهرین، گندم به‌عنوان گیاه بومی فلات ایران برای اولین‌بار در 12 هزار سال پیش از این منطقه به سایر نقاط جهان منتقل شده‌است. تاریخچه مهاجرت آریایی‌ها از اروپا و در داخل فلات ایران نشان‌می‌دهد که اهداف مهاجرت آنها صرفاً برای یافتن چراگاه‌های جدید نبوده است؛ بلکه مهاجرتی دهقانی بوده و آنها در جستجوی زمین‌های مستعد برای کشاورزی بوده‌اند. حفاری‌هایی که در حوالی کاشان انجام‌شده، نشان‌می‌دهد که در شش هزار سال گذشته ایرانی‌ها سامانه کشاورزی پیشرفته‌ای داشته‌اند. در حفاری‌های نقاط گوناگون ایران مشخص شده‌است که در حدود ۳۳۰۰ سال پیش از میلاد، نقاشی‌های مشابهی از درختان میوه کاشت شده در حوالی ری، کاشان و دامغان یافت شده‌است. این تصاویر حکایت از آن دارد که باغبانی و امور مرتبط با کاشت درختان میوه به‌شکل مشابهی در نقاط مختلف ایران رایج بوده است. آیین زرتشت به کشاورزی اهمیت فراوان داده و در اوستا آمده است که سومین جایی که زمین شادمان‌ترین است آنجاست که کسانی از خداپرستان بیشترین غله را کشت کنند و بیشترین گیاه و میوه را بکارند. در کتاب آسمانی قرآن مجید و دین مبین اسلام از کشاورزی و اهمیت آن و نیز از محصولات کشاورزی نام برده شده‌است. خداوند متعال در آیات مختلف انسان‌ها را به کشاورزی تشویق و کسانی را که هر گونه فساد در این کار مقدس ایجاد می‌کنند، سرزنش نموده‌است. از جمله آیه‌های این حوزه می‌توان به " أَفَرَأَیْتُم مَّا تَحْرُثُونَ و أَأَنتُمْ تَزْرَعُونَهُ ئمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ " آیا در آنچه می‌کارید، اندیشیده‌اید؟ آیا شما آن را می‌رویانید یا ما رویانده‌ایم؟ " اشاره کرد.
               ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی در زمینه تولید محصولات زراعی و باغی، دارای رتبه‌های بالایی بوده است. به ترتیبی که اولین گام‌ها در راستای خودکفایی محصول راهبُردی گندم در سال‌های گذشته در ایران برداشته شده‌است. این در حالی است که در برخی از محصولات کشاورزی مانند زعفران، خاویار و پسته ایران دارای رتبه اول بین‌المللی است. در سیاست‌های کلان توسعه‌ای کشور، خصوصاً اسناد بالادستی و برنامه‌های توسعه، دستیابی به امنیت غذایی در کشور عزیزمان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. امنیت غذایی در کشور را می‌توان در غالب توسعه کشاورزی کشور تجسم بخشید. باتوجه‌به موقعیت جغرافیایی ژئوپلیتیک ایران در منطقه غرب آسیا و همچنین تشدید تحریم‌های ظالمانه در سال‌های اخیر اهمیت موضوع کشاورزی، دوچندان شده‌است. به‌این‌ترتیب، هرگونه فعالیت ثمربخش در رشد و توسعه بخش کشاورزی کشور که منجر به امنیت غذایی می‌شود، از اهمیت و ضرورت فراوانی برخوردار است. یکی از اساسی‌ترین سازوکارهایی که منجر به هدایت، راهبری صحیح و بهینه‌سازی فرآیند کشاورزی در دنیا می‌شود، پژوهش‌های بنیادین، توسعه‌ای و کاربردی در زمینه کشاورزی است. ذکر این نکته قابل‌توجه است که متولی تحقیق‌های کشاورزی در کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی است. تشکیل این سازمان به‌شکل رسمی در کشور دارای سابقه‌ای ۵۰ ساله است. البته، سابقه تأسیس برخی از مؤسسات و سازمان‌های تابعه آنکه در امر تحقیق و آموزش و ترویج مأموریت داشته‌اند به صدسال و بیش از آن می‌رسد، مانند: مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی، مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند. سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی باهمت شبانه‌روزی کارشناسان، مروجین، محققین و اعضا هیئت‌علمی خود، پرچم‌دار پژوهش، آموزش و ترویج کشاورزی در کشور عزیزمان است. این سازمان برخوردار از ذخایر دانش منابع انسانی وسیعی است شامل 11 هزار کارمند و کارشناس، حدود 3 هزار محقق و عضو هیئت‌علمی که گام‌به‌گام با دانش روز جهانی در عرصه کشاورزی قدم برمی‌دارد. نام‌گذاری روز تحقیق، آموزش و ترویج کشاورزی در تقویم ملی ایران می‌تواند ضمن قدردانی از همه تلاش‌گران عرصه تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهمیت موضوع کشاورزی در حوزه امنیت غذایی را بیش‌ازپیش برای همگان آشکار کند. اهمیت شکل‌گیری این رویداد در تقویم ملی کشور تحت‌عنوان "روز تحقیق، آموزش و ترویج کشاورزی" منبعث از اهمیت و تأثیر کاربردی پژوهش‌های کشاورزی بر سفره مردم عزیز کشورمان است که به همت محققین، اساتید و مروجین این حوزه شکل می‌گیرد که به‌حق شایسته تخصیص یک روز در تقویم کشور هستند.

برنامه پیشنهادی برای انجام در این روز:
تجلیل از نیروی انسانی سازمانی برتر شامل:
•    تجلیل از مروج، آموزشیار و پژوهشگر مروج ارشد
•    تجلیل از استاد و مدرس برتر آموزش‌های علمی - کاربردی •    کاشف و مخترع برتر سازمان در حوزه‌های خانواده، جنس، گونه یا زیر گونه جانوری، گیاهی یا میکروارگانیسم‌ها، مکانیزاسیون و مهندسی کشاورزی یا هر حوزه مرتبط با علوم کشاورزی در سطح کشور و جهان در سطح سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

تجلیل از نیروی انسانی برتر بخش کشاورزی که همگام با یافته‌های پژوهشی، امور نظام‌مند آموزشی و ترویجی بوده‌اند، شامل:
•    مزرعه‌دار برتر
•    تجلیل از مروج میدانی برتر
•    بهره‌بردار برتر شامل کشاورز، دامدار، عشایر و زنان روستایی
⦁    تعاونی‌ها و تشکل‌های کشاورزی برتر •    کاشف و مخترع برتر بخش در حوزه‌های خانواده، جنس، گونه یا زیر گونه جانوری، گیاهی یا میکروارگانیسم‌ها، مکانیزاسیون و مهندسی کشاورزی یا هر حوزه مرتبط با علوم کشاورزی در سطح کشور و جهان در بخش کشاورزی

تجلیل از منابع چاپی و غیر چاپی برتر شامل:
•    طرح برتر
•    مقاله برتر
•    کتاب برتر
•    دست‌نامه برتر
•    منابع ترویجی برتر
•        منابع مرجع (شامل واژه‌نامه‌ها، دایره المعارف‌ها و مانند آن)
•    یافته‌های برتر قابل ترویج
•     نشریه‌های فنی یا ترویجی برتر در حوزه‌های گوناگون کشاورزی
•    اسناد و مدارک برتر شامل: لایحه، طرح، فرایند، سیاست یا رویه اجرایی، آیین نامه‌های عملیاتی کاملاً جدید، رافع یک مسئله اساسی در مأموریت‌های سازمان تات و بخش کشاورزی یا منابع‌طبیعی برتر
•    دستورالعمل علمی - فنی برتر حاصل از دستاوردهای پژوهشی
•    گزارش‌های اجرایی برنامه‌های ترویجی برتر با سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای.
•    نقشه‌های اطلاعاتی منحصربه‌فرد و پایه برتر شامل: (خاک، هیدرولوژی، رسوب، فرسایش، پوشش گیاهی و سایر نقشه‌های مرتبط با مؤسسات تحقیقاتی) به‌عنوان مرجع

تجلیل از رسانه‌ها و پایگاه‌های اطلاعاتی برتر شامل:
•    معرفی بهترین اجرا و گزارش وبگاه الگویی / کانون یادگیری
•    انتقال دانش یا فناوری برتر در قالب برنامه‌های رادیو و تلویزیونی
•    رسانه‌های اطلاعاتی برتر مانند: پوستر / چارت / لیفت / پمفلت / بروشور / تهیه اسلاید ویژن
•    اپلیکیشن‌های برتر کاربردی در حوزه ذخیره و بازیابی داده، اطلاعات و دانش کشاورزی به‌منظور دسترس‌پذیری آن‌ها در بخش کشاورزی
•         معرفی بهترین نظام‌های مدیریت دانش، پایگاه‌های اطلاعاتی، پایگاه‌های داده، ابر داده‌ها، نظام‌های هوشمند با کاربری در حوزه داده، اطلاعات و دانش کشاورزی

تجلیل از امکانات و بسترهای برتر علمی - ترویجی برتر شامل:
•    آزمایشگاه‌های برتر
•    گرامیداشت روز مزرعه / هفته انتقال‌یافته‌ها
•    معرفی پارک‌های علمی و فناوری برتر در حوزه کشاورزی

پژوهشگران برتر:
انتخاب پژوهشگران برتر در محورهای: 1- مرز علم، 2-یافته‌محور 3-فناور محور 4- محقق غیر هیئت‌علمی در سازمان، فارغ از واحد تحقیقاتی ملی، در چهار گرایش "علوم زراعی - باغی"، "خاک و آب، فنی و مهندسی، گیاه‌پزشکی، شوری و بیوتکنولوژی"، "جنگل، مرتع و آبخیزداری" و "دام و طیور، شیلات و آبزیان"، "فناوری اطلاعات و اطلاع رسانی کشاورزی"، "امور اقتصادی، اجتماعی و ترویجی" و سایر کمیته‌های فنی بررسی و ارزیابی طرح‌های تحقیقاتی بدون در نظر گرفتن سهمیه ثابت برای هر گروه و گرایش، توسط هیئت ارزیابی انتخاب صورت می‌پذیرد. از بین محققان معین و محقق مروجان ارشد نیز انتخاب و معرفی انجام می‌پذیرد.

فناوران برتر:
انتخاب و معرفی پژوهشگر فناور محور برتر بر اساس پژوهش‌هایی است که در آن پژوهشگر موفق به ایجاد، ثبت و تجاری‌سازی فناوری / دانش فنی مورد تأیید مراجع ذی‌صلاح شده باشد و انتقال فناوری / دانش فنی تولید محصول (فرآورده) با یک روش (فرآیند) رافع یک مسئله اساسی در بخش کشاورزی باشد.

انعقاد قرارداد انتقال فناوری:
انتخاب و معرفی افراد و واحدهای مؤثر در انعقاد قرارداد انتقال فناوری در راستای ارتقای مناسبات تجاری محور سازمان با بخش خصوصی.

شرکت‌های دانش‌بنیان:
از بین شرکت دانش‌بنیان، سه شرکت دانش‌بنیان که در بخش کشاورزی فعال هستند انتخاب و تجلیل خواهد شد.

تجلیل مرکز رشد برتر:
از بین 27 مرکز رشد یک مرکز رشد برتر انتخاب می‌شود.

دستاورد برتر:
انتخاب و معرفی دستاوردهای برتر پژوهشی باتکیه بر رویکردهای نوین نظیر پیام محوری تقاضا محوری، توجه به چالش‌ها و نیازهای ذی‌نفعان و اثربخشی تحقیقات، شاخص‌های انتخاب دستاوردها و محیط‌های تحقیقاتی برتر با لحاظ نمودن نظر ذی‌نفعان (واحدهای اجرایی، بخش‌های خصوصی و بهره‌برداران و.....). سنجش و گزینش دستاوردهای برتر توسط هیئت داوران بر اساس شاخص‌های ابتکار و نوآوری، اهمیت در رفع چالش‌های بخش کشاورزی و قابلیت اجرایی‌شدن دستاورد انجام می‌پذیرد.

ایستگاه تحقیقاتی برتر:
انتخاب و معرفی ایستگاه برتر با درنظر گرفتن درصد رشد ایستگاه‌های تحقیقاتی در محورهای پژوهشی، آموزشی، تولید محصولات فناورانه و ارتقا درآمدزایی حاصل از فروش محصولات فناورانه نسبت به سال ماقبل انجام می‌پذیرد.

آزمایشگاه تحقیقاتی برتر:
انتخاب آزمایشگاه برتر بر اساس رعایت الزامات استاندارد آزمایشگاهی، رعایت موازین فنی، ایمنی و تعامل سازنده با سایر بخش‌های پژوهشی صورت می‌پذیرد.
نقش آفرینان در امور تعاملات بین‌المللی
ارائه نشان برتر به تسهیل و تحکیم کننده و توسعه دهنده روابط و تعاملات بین‌المللی در قالب اسناد یادداشت تفاهم همکاری، برنامه اقدام، برنامه کاری و پروژه‌های مشترک پژوهشی، آموزشی و ترویجی با کشورها، سازمان‌های تخصصی و مجامع بین‌المللی
ارائه نشان برتر به بستر ساز، دریافت کننده و تأمین کننده گر نت‌های بین‌المللی در راستای انتقال دانش فنی، فناوری، شکل گیری دوره‌های پژوهشی، آموزشی و ترویجی از کشورها، سازمان‌های تخصصی و مجامع بین‌المللی

تلاقی یا تشابه با روزها و مناسبت‌های دیگر در صورت وجود:
هفته پژوهش (19 لغایت 24 آذر)، به ابتکار وزارت علوم تحقیقات و فناوری ثبت و برگزار می‌شود. روزهای نام‌گذاری شده در این هفته به شرح ذیل است: •    روز پژوهش، فناوری، دانش‌آموز و مدرسه
•    روز پژوهش، فناوری و صنعت
•    روز پژوهش، فناوری، ایده و خلاقیت
•    روز پژوهش، اقتصاد مقاومتی
•    روز پژوهش، فناوری و سرمایه ملی
•    روز پژوهش، فناوری، مهارت و کارآفرینی
•    روز پژوهش، فناوری، حوزه و دانشگاه
همان گونه که از مفاد این هفته و روزهای اختصاص‌یافته به آن مشاهده می‌شود، ⦁    در درجه‌اول، این هفته در تقویم ملی کشور به پژوهش به‌معنای اعم پرداخته‌است.
⦁    در درجه دوم، جایگاه تحقیق، آموزش و ترویج در حوزه کشاورزی به‌عنوان تأمین‌کننده امنیت غذایی کشور که به‌طور مستقیم با سفره‌ی هم‌میهنان عزیزمان در ارتباط است در آن دیده نشده است. ⦁    در درجه سوم، تحقیق، آموزش و ترویج در حوزه کشاورزی با مفهوم ترویج دانش کشاورزی در راستای پایش مشکلات بخش کشاورزی و ارائه راه‌حل‌های کاربردی عجین است. ⦁    در درجه چهارم، ماهیت تحقیق، آموزش و ترویج در حوزه کشاورزی با آموزش کشاورزی به بهره‌برداران به‌منظور اشاعه یافته‌های تحقیق در راستای اهداف توسعه‌ای بخش کشاورزی در ارتباط مستقیم است.
⦁    در درجه پنجم، دامنه تحقیق، آموزش و ترویج کشاورزی دربرگیرنده بخش عظیمی از ذخایر منابع انسانی کشور شامل کارشناس، محقق، عضو هیئت‌علمی، مروج، کشاورز، دامدار، عشایر، زنان روستایی، فرآوران محصولات کشاورزی، مصرف‌کنندگان و امثالهم در بخش کشاورزی است. بر اساس آخرین گزارش‌های مرکز آمار ایران در سال 1399، 17.4 درصد از نیروی کار کشور که بخش اعظم آنان جزء 48 درصد جمعیت روستایی کشور هستند در بخش کشاورزی فعال هستند. ⦁    در درجه ششم، وسعت عملیاتی و میدانی وزارت جهاد کشاورزی در حوزه تحقیق، آموزش و ترویج در حوزه کشاورزی از طریق سازمان، تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تقریباً به وسعت کشور است. به‌نحوی‌که باتوجه‌به وظایف حاکمیتی وزارت جهاد کشاورزی، 95 درصد از گستره جغرافیایی کشور را در برمی‌گیرد. ⦁    در درجه هفتم، اهمیت تحقیق، آموزش و ترویج در حوزه کشاورزی در ارتباط مستقیم با تولید اقتصادی محصولات کشاورزی به‌منظور عبور از کشاورزی معیشتی به کشاورزی اقتصادی در بخش کشاورزی کشور، در تأمین امنیت شغلی کشاورزان در راستای توسعه پایدار بخش کشاورزی است. این در حالی است که بخش کشاورزی کشور دارای سهم 11 درصدی از تولید ناخالص داخلی ایران را به خود اختصاص داده است.
بنابراین، تحقیق، آموزش و ترویج در حوزه کشاورزی با مسائل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی در توسعه و رشد کشور به‌منظور تأمین امنیت ملی و حضور در عرصه‌های بین‌المللی به‌منظور ایفای نقش اساسی در کسب درآمد ریالی و ارزی در ارتباط مستقیم است. به همین دلیل، حداقل اختصاص یک روز در تقویم ملی کشور به‌عنوان "روز تحقیق، آموزش و ترویج کشاورزی" به این مهم بسیار ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.

نام‌گذاری مشابه در سطح جهانی و روزهای تعیین شده در داخل کشور:
نتایج حاصل از کاوش‌های اطلاعاتی به‌منظور شناسایی نام‌گذاری‌های مشابه در کشورهای دیگر در سطح بین‌المللی پیرامون "روز تحقیق، آموزش و ترویج کشاورزی" نشان‌می‌دهد که برخی از کشورها، مانند هند به مناسب سالگرد تأسیس سازمان تحقیقات کشاورزی خود، اقدام به نام‌گذاری و بزرگداشت این روز کرده‌اند. از طرف دیگر، برخی از کشورها به‌واسطه اهمیت این موضوع در امنیت غذایی و اقتصاد ملی خود مانند کشورهای آفریقایی، اقدام به ثبت و نکوداشت "هفته تحقیق، آموزش و ترویج کشاورزی" کرده‌اند. از منظری دیگر، ارتباط بین پژوهش و آموزش کشاورزی، عامل تعیین "روز تحقیق، آموزش و ترویج کشاورزی" در برخی از دانشگاه‌ها و دانشکده‌های کشاورزی مانند کانادا و ایالات متحده بوده است. البته، در برخی از کشورها، این روز" محصول محور" بوده و به مناسبت اهمیت پژوهش در توسعه تولید آن محصول مانند سیب‌زمینی در کشور پرو، ثبت و بزرگداشت می‌شود.
به‌این‌ترتیب، در این بخش، ضمن نام‌بردن از کشور، تاریخ بزرگداشت و متولی آن به نام‌گذاری‌های مشابه "روز تحقیق، آموزش و ترویج کشاورزی" در سطح جهانی می‌پردازیم. * هند، 16 ژوئیه، 1929 را به‌عنوان "روز پژوهش کشاورزی" به مناسبت سالگرد تأسیس شورای تحقیقات کشاورزی هند (ICAR) 16 ژوئیه، سال 1929 انتخاب کرده است.
* هند، 3 دسامبر را به‌عنوان "روز آموزش کشاورزی هند" به پیشنهاد شورای تحقیقات کشاورزی هند (ICAR) برگزیده‌است.
* آفریقای جنوبی، 21-25 می، را به‌عنوان عنوان "هفته پژوهش‌های کشاورزی آفریقای جنوبی" با پیشنهاد وزارت کشاورزی و امور اراضی آفریقای جنوبی با همکاری گروه مشورتی تحقیقات بین‌المللی کشاورزی (CGIAR) برای گروهی از کشورهای جنوب افریقا در نظر گرفته است.
* آفریقای جنوبی، 21 می، را اختصاصاً به‌عنوان "روز تحقیقات کشاورزی" به پیشنهاد وزارت کشاورزی و امور اراضی این کشور انتخاب کرده است.
* منطقه صحرای جنوبی آفریقا، 22 می، را به‌عنوان "روز پژوهش کشاورزی" در 46 کشور آفریقایی در صحرای جنوبی افریقا به پیشنهاد گروه مشورتی تحقیقات بین‌المللی کشاورزی (CGIAR) برگزیده‌است.
* کاناد، 25 ژانویه را به‌عنوان "روز پژوهش و نوآوری کشاورزی و غذا" به پیشنهاد دانشگاه براک کانادا پذیرفته‌است.
* کانادا،  23 آوریل را به‌عنوان "روز پژوهش کشاورزی" به پیشنهاد دانشگاه دال هاوس، دانشکده کشاورزی انتخاب کرده است.
* ایالات متحده آمریکا،  15 جولای را به‌عنوان "روز تحقیق کشاورزی در مزرعه" به‌طور اختصاصی برای روز ترویج و مزرعه به پیشنهاد دانشگاه ایلی نویز و مرکز تحقیق کشاورزی شمال غربی ایالات متحده در نظر گرفته است. * پرو،  15 ژوئیه را به‌عنوان "روز تحقیقات کشاورزی پرو" به پیشنهاد ه مؤسسه ملی نوآوری کشاورزی پرو (INIA) برگزیده‌است.
* جمهوری ترینیدادوتوباگو، 9 فوریه را به‌عنوان "روز تحقیق دانشکده کشاورزی و غذا" به پیشنهاد دانشگاه ایندایس غربی انتخاب کرده است.

برخی دستاوردهای مهم سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و مؤسسات تابع آن

امنیت غذایی به دسترسی همه افراد یک جامعه، در تمام ادوار عمر به غذای کافی و سالم برای داشتن زندگی سالم و فعال گفته‌می‌شود و درآمد خانوار از عوامل مهم در تأمین امنیت غذایی در یک نظام اجتماعی است.
"جهان بدون گرسنه" شعار سازمان خوار و بار کشاورزی جهانی یا فائو است و به‌منظور پیاده‌سازی این امر در کشور، مهم‌ترین مأموریت سازمان تات تحقق و شکل‌گیری امنیت غذایی در ایران است.

 

مؤسسه تحقیقات چغندرقند
تأسیس: 1273
دستاورد: ⦁    تولید سالانه حدود 30 - 25 تن بذر الیت چغندر قند
⦁    تولید بیش از 5000 تن بذر تجارتی مولتی ژرم و مقادیر قابل‌توجهی بذر منوژرم
⦁    تهیه و تولید بذر چغندرقند موردنیاز کارخانه‌های قند کشور به‌منظور بی‌نیاز کردن کشور از خرید بذور خارجی ⦁     تحقیقات در زمینه‌های به‌نژادی، به زارعی، فنّاوری قند، بیوتکنولوژی و فنّاوری بذر
⦁     اصلاح و تهیه ارقام مختلف چغندرقند متناسب با شرایط مختلف آب و هوایی کشور و باکیفیت مطلوب

 

مؤسسه تحقیقات علوم شیلات کشور
تأسیس:  1297
دستاورد: ⦁    تولید توأم ماهی تیلاپیا و محصولات گیاهی در دستگاه آکوا پونیک
⦁    تولید بیو سیلاژ از زائدات ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان
⦁    دستیابی به دانش فنی و تولید تجاری پروبیوتیک بومی میگو با نام تجاری "تک سل"
⦁    تولید اقتصادی گوشت و خاویار از ماهیان خاویار پرورشی
⦁    تولید ماهیان مولد قزل‌آلای رنگین‌کمان عاری از عوامل بیماری‌زای خاص (SPF)

 

مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
تأسیس 1300
دستاورد:
⦁    اجرای پروژه‌های تحقیقاتی و تعداد 114 رقم زراعی و باغی
⦁    تهیه سالانه حدود 3300 تن هسته‌های اولیه بذر در طبقات مختلف و 123000 نهال اصلاح شده انواع میوه ⦁    معرفی 496 رقم اصلاح شده محصولات مهم زراعی و باغی باکیفیت مناسب، صفات خاص، سازگار به شرایط اقلیمی مختلف و مقاوم به آفات و بیماری شامل غلات 145 رقم، سبزی و صیفی و حبوبات آبی 93 رقم، دانه‌های روغنی 68 رقم، ذرت و گیاهان علوفه‌ای 36 رقم، و باغبانی 154 رقم ⦁    افزایش کمّیت و کیفیت حدود 200 رقم زراعی و باغی از محصولات بومی کشور با برنامه‌های به‌نژادی
⦁    دستیابی به مقام اوّل بانک‌های ژن منطقه خاور نزدیک، آسیای میانه و شمال آفریقا (CWANA) و جمع‌آوری و نگهداری 70759 نمونه ژنتیکی گیاهان زراعی و خویشاوندان وحشی آنها و بیش از 6000 نمونه ژنتیکی درختان میوه

 

مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی
تأسیس 1302
دستاورد: ⦁    تولید محصول سالم برنج بدون استفاده از آفت‌کش‌های شیمیایی به‌روش مدیریت تلفیقی محصول Image شناسایی و مدیریت آلودگی به ویروس رو گوز میوه گوجه‌فرنگی
⦁    کاربرد فناوری نانو در مدیریت مایکوتوکسین‌ها به‌عنوان عامل تهدیدکننده سلامتی مصرف‌کنندگان محصولات کشاورزی
⦁    دستیابی به دانش فنی تولید عوامل کنترل بیولوژیک و انتقال آن به بخش خصوصی (کنترل بیولوژیک آفات مهم محصولات گلخانه‌ای)

 

مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی
تأسیس 1303
دستاورد:
⦁    فناوری تولید واکسن پروتئین نوترکیب SARS-COV -2spike با دو فرمولاسیون داخل عضلانی و داخل بینی به‌همراه ادجوانت سیستمی 11- RAS با نام تجاری Pars Cov Razi ⦁    فناوری تولید واکسن طیور اورنی تو باکتری و ری نو تراک یال (ORT) ⦁    فناوری تولید واکسن زنده برونشیت عفونی طیور سویه B793 ⦁    فناوری تولید واکسن دوگانه نیوکاسل - آنفولانزا حاصل از به‌روزرسانی بذر ویروس آنفولانزا مشتق از جدایی‌های بومی ⦁    فناوری تولید کیت‌های سرمی و مولکولی تشخیص بیماری کووید - 19

 

مؤسسه تحقیقات پنبه
تأسیس 1309
دستاورد:
⦁    ترخیص و آزادسازی 12 رقم پنبه شامل: سپید، خرداد، گلستان، ارمغان، خورشید، کاشمر، لطیف، شایان، ساجدی، حکمت، پرتو و تابان
⦁    رصد و کنترل آفات و بیماری‌های قرنطینه‌ای پنبه
⦁    افزایش مجموعه ژرم پلاسم‌های پنبه ایران از 190 به بیش از 450 لاین
⦁    تولید هسته اولیه بذر برای حداقل 14 رقم پنبه در ایستگاه‌های مختلف
⦁    استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای در تولید دو رقم جهش‌یافته پنبه (تابان و پرتو)

 

مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال
تأسیس 1310
دستاورد:
⦁    حفاظت از منافع ملی
⦁    ساماندهی امر کنترل و گواهی بذر و نهال
⦁    حفظ حقوق مالکیت معنوی بهنژادگران
⦁    شناسایی و ثبت ارقام جدید گیاهی و کنترل و نظارت بر امور بذر و نهال کشور

 

مؤسسه تحقیقات علوم دامی ایران
تأسیس 1312
دستاورد:
⦁    حفظ ذخایر ژنتیکی دامی در راستای عملیاتی نمودن مواد 10 و 17 قانون نظام جامع دامپروری
⦁    به‌کارگیری علوم بیوتکنولوژی و ژنتیک در حفاظت از ذخایر ژنتیکی دامی کشور مطابق با ماده 17 قانون نظام دامپروری
⦁    رصد نمودن دام‌های در حال انقراض، ثبت و نظارت بر مجموعه محصولات ژنتیکی دامی در کشور مطابق با تبصره 3 ماده 10 قانون نظام جامع دامپروری کشور
⦁    جلب همکاری و مشارکت دانشگاه‌ها و سایر مجامع علمی ملی و بین‌المللی در رابطه با فعالیت‌های تحقیقاتی علوم دامی
⦁    شناسایی، ارزیابی، معرفی و به‌روزرسانی منابع خوراک دامی موجود در کشور…

 

مؤسسه تحقیقات خاک و آب
تأسیس 1331
دستاورد:
⦁    ثبت، پایش و کنترل کیفیت مواد کودی در کشور
⦁    برآورد نیاز کودی سالیانه گیاهان زراعی و باغی کشور (مبنایی برای تصمیم‌سازی تأمین کود کشور)
⦁    تهیه نقشه خرد اقلیم کشاورزی، شوری خاک‌های کشاورزی و نقشه کربن آلی خاک‌های ایران
⦁    طراحی و راه‌اندازی سامانه ملی تناسب اراضی گیاهان زراعی و باغی کشور و سامانه تعیین نیاز آبی گیاهان زراعی و باغی کشور
⦁    ارزیابی تغییر کاربری اراضی در راستای حفظ منابع خاک کشور

 

پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
تأسیس 1337
دستاورد:
⦁    تولید 23 عنوان نقشه علمی از جمله تهیه اطلس‌های‌سیمای حوزه‌های آبخیز کشور و نیز اطلس ظرفیت‌های آبی حوزه‌های آبخیز کشور، نقشه فرسایندگی کشور و اطلس نقشه‌های موضوعی ساحلی کشور
⦁    انجام طرح‌های پایلوت مطالعاتی طرح کلان مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز کشور
⦁    مکان‌یابی عرصه‌های مستعد پخش سیلاب در سطح کشور
⦁    طرح ملی تأمین آب از طریق احداث سدهای زیرزمینی
⦁    تهیه نقشه فرسایش کشور و تدقیق نرخ فرسایش و رسوب‌دهی کشور

 

مؤسسه آموزش و ترویج کشاورزی
تأسیس 1338
دستاورد:
⦁    ایجاد پایگاه ثابت تلویزیونی در سازمان صداوسیما
⦁    راه‌اندازی تلویزیون اینترنتی برکت
⦁    آموزش‌های مهارتی شغلی بخش کشاورزی شامل: آموزش‌های تشکل محور، مهارت‌آموزی کارکنان وظیفه، آموزش مهارتی در منطقه مکران، آموزش مهارتی جامعه عشایری
⦁    تعمیر و تجهیز مراکز جهاد کشاورزی دهستان‌ها به‌عنوان کانون هدایت میدانی فعالیت‌های بخش کشاورزی
⦁    جشنواره رسانه‌های کشاورزی (یادواره شهید آوینی)

 

مؤسسه تحقیقات برنج
تأسیس 1339
دستاورد:
⦁    اصلاح و معرفی حدود 20 رقم پرمحصول در طی سال‌های مختلف که متوسط عملکرد برنج را از 3 تن در سال 1357 به 5/5 تن در سال 92 رسانده‌است.
⦁    معرفی مدیریت‌ها و فناوری‌های نوین زراعی جهت کاهش هزینه و افزایش عملکرد و پایداری تولید
⦁    تعیین شرایط بهینه و تبدیل جهت کاهش ضایعات کمی و کیفی در حین تبدیل در کارخانه‌های برنج‌کوبی
⦁    تهیه محصولات جانبی از ضایعات برنج برای تولید محصولاتی نظیر روغن سبوس برنج و نشاسته
⦁    تهیه و تولید بذور مادری برای استان مازندران و سایر استان‌های برنج‌خیز کشور

 

مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع
تأسیس 1347
دستاورد:
⦁    تأسیس باغ گیاه‌شناسی ملی ایران در تهران و باغ‌های اقماری در تعدادی از استان‌های کشور
⦁    تهیه فلور ایران و انتشار بیش از 180 جلد فلور برای خانواده‌های مختلف گیاهی، همچنین شناسایی و معرفی جنس و گونه‌های جدید برای دنیا و ایران
⦁    معرفی روش‌های مختلف تثبیت شن‌های روان و مقابله با ریزگردها، معرفی گونه‌های مختلف گیاهان دارویی و تعیین مواد مؤثره آنها و معرفی گونه‌های مختلف مرتعی برای احیا مراتع در مناطق مختلف اکولوژیک کشور ⦁    تهیه نقشه‌های رقوم پوشش گیاهی ایران در مقیاس 1:250000
⦁    معرفی بیش از 350 آفت و بیماری از جنگل‌ها و مراتع کشور و پایش بیش از 100 آفت و بیماری کلیدی

 

مرکز تحقیقات ابریشم
تأسیس 1352
دستاورد:
⦁    معرفی 8 هیبرید تجاری جدید کرم ابریشم به خط تولید انبوه
⦁    ارائه 80 کارت هسته فناور اصلاح شده به دستگاه اجرایی متناظر طی فصل زراعی 1401- 1402 عملیاتی شد
⦁    ارتقای ذخایر ژنتیکی کرم ابریشم کشور در بانک ژن از 108 به 122 لاین در سال  1401 ⦁    ارتقای ظرفیت خط تولید تخم نوغان اجداد در مرکز تحقیقات ابریشم کشور به 100 کارت در هر سال ⦁    زمینه‌سازی برای ثبت استارتاپ‌های حوزه نوغان‌داری و فراورده‌های جانبی و راه‌اندازی نخستین شرکت فناوری تخصصی در زمینه حلقه اولیه از زنجیره ارزش ابریشم با استفاده از ظرفیت‌های بومی و سهام‌داری کارکنان مرکز و نخبگان مرتبط

 

مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی
تأسیس 1369
دستاورد:
استفاده از زهاب برای زراعت زمستانه کینوآ در مزارع نیشکر
نصب، بهره‌برداری و نگهداری از سامانه‌های آبیاری قطره‌ای نواری (تیپ)
⦁    وسایل‌نقلیه بدون سرنشین (پهپادها): کاربردها در کشاورزی و محیط‌زیست
⦁    امکان احداث گلخانه‌های زیرزمینی
⦁    ارائه راهکارهایی برای مدیریت پساب شور آب‌شیرین‌کن‌ها

مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور
تأسیس 1371
دستاورد:
⦁    معرفی 99 رقم زراعی محصولات دیم در گروه غلات، حبوبات‌، دانه‌های روغنی و علوفه ⦁    معرفی 10 رقم نخود و 8 رقم جو متحمل به سرما مناسب کشت پاییزه در مناطق سردسیر
⦁    راه‌اندازی واحد به‌نژادی سریع محصولات زراعی دیم
⦁    اصلاح و بهینه‌سازی کارنده‌ها به‌منظور جای‌گذاری کود زیر بذر ⦁    ارائه سامانه نوین تغذیه کودی مزارع دیم

 

پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی
تأسیس 1379
دستاورد:
⦁    تولید بهینه آستاگزانتین از هماتوکوکوس پلوویالیس
⦁    کیت تشخیص بصری و ساده نیتریت مبتنی بر فناوری نانو
⦁    تولید کود آهسته رهش اوره و NPK ⦁    فرمولاسیون باکتری‌های اسیدلاکتیک بومی برای حفظ کیفیت و ماندگاری هوازی سیلاژ ذرت علوفه‌ای (در سطح پایلوت)
⦁    تولید نهال‌های ارقام تجاری خرما با استفاده از روش جنین‌زائی غیرجنسی (رقم مجول)

 

مرکز ملی تحقیقات شوری
تأسیس 1379
دستاورد:
⦁    تحقیق در مورد مناسب‌ترین روش بهره‌برداری از اراضی شور و لب سور و همچنین اراضی سدیمی در تولید محصولات کشاورزی
⦁    بررسی اثرات مصرف آب‌های شور بر روی خاک و تولید محصولات زراعی
⦁    انجام تحقیقات در زمینه تعیین نیاز غذایی و آبی گیاهان سازگار در اراضی شور، سدیمی و زهدار به‌منظور افزایش عملکرد کمی و کیفی آنها
انجام تحقیقات در زمینه تعیین ارقام زراعی مقاوم به شرایط شور یا مانداب با همکاری مؤسسات تحقیقاتی ذی‌ربط

 

مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی
تأسیس 1393
دستاورد:
⦁    سالم‌سازی ارقام و تولید هسته‌های اولیه در محصولات مهم باغی
⦁    افزایش گرده‌افشانی درختان گردو با استفاده از پهباد
⦁    تبیین الزامات و زیرساخت‌های لازم برای توسعه 150 هزار هکتار گلخانه در کشور و ارائه پیشنهادهای
فنی - کارشناسی به معاونت امور باغبانی برای توسعه گلخانه‌ها در مناطق مستعد کشور
⦁    تهیه اطلس پهنه بندی نیازهای گرمایشی و سرمایشی سالانه محصولات مهم گلخانه‌های ایران
⦁    افتتاح و بهره‌برداری ایستگاه تخصصی بادام سوادجان

 

مرکز آموزش امام‌خمینی (ره)
تأسیس 1338
دستاورد:
⦁    تداوم رویکرد همکاری و مشارکت با بخش خصوصی فناوری و دانش‌بنیان و ایجاد مراکز شتاب‌دهی
⦁    افتتاح پارک علم و فناوری کشاورزی و منابع‌طبیعی
⦁    برنامه‌ریزی و اجرای تورهای آموزشی، ترویجی و پژوهشی کشاورزی
⦁    اختراعات و ابداعات از جمله گلخانه هوشمند طبقاتی خانگی (محیط کشت کنترل‌شده هوشمند)
⦁    طراحی و اجرای سامانه جمع‌آوری آب باران

 

مرکز ملی مدیریت منابع ژنتیکی کشاورزی و منابع‌طبیعی

تأسیس 1397

دستاورد:

ضابطه مندکردن خروج منابع ژنتیکی از کشور برای مقاصد پژوهشی یا تجاری

- تشکیل و ساماندهی شورای کمیسیون هماهنگی منابع ژنتیکی برای غذا و کشاورزی

- تدوین آیین نامه اجرایی شرایط دسترسی و نحوه بهره برداری ژنتیکی

- تدوین دستورالعمل‌های: دستورالعمل صدور مجوز خروج منابع ژنتیکی، دستورالعمل بهرهبره برداری از منابع ژنتیکی از منابع

- بومی برای کاربردهای تجاری و دستورالعمل ضوابط صدور مجوز مجموعه‌ها

- تدوین فهرست منابع ژنتیکی برای صادرات

- تدوین فرم استاندارد موافقت نامه انتقال نمونه ژنتیکی MAT

- ساماندهی و پیگیری امور دبیرخانه شورای ملی منابع ژنتیکی کشور و پیگیری اجرای مصوبات آن

- برنامه ریزی و تلاش برای ارتقائ آگاهی‌های عمومی و دانش تخصصی مربوط در امور منابع ژنتیکی در حوزه کشاورزی و

منابع‌طبیعی با همکاری سازمان‌ها و مؤسسات وزارت متبوع با برگزاری سخنرانی‌ها و نشست‌های تخصصی

 

دستاوردهای بین‌المللی
⦁    عضویت در سازمان خوار و بار جهانی (FAO)
⦁    عضویت در آژانس همکاری بین‌المللی ژاپن (JICA)
⦁    عضویت در شبکه‌های جهانی توسعه ملل متحد (UNDP)
⦁    عضویت در مرکز بین‌المللی پژوهش کشاورزی در مناطق خشک (ICARDA)
⦁    عضویت در سازمان همکاری اقتصادی (ECO)
⦁    عضویت در سازمان مشارکت جهانی خاک (Global Soil Partnership)
⦁    عضویت در شبکه جهانی غیرانتفاعی و غیردولتی دانشمندان علوم جنگل (IUFRO)
⦁    عضویت در انجمن مؤسسه تحقیقات کشاورزی آسیا و اقیانوسیه (APAARI)
⦁    عضویت در مرکز بین‌المللی بهبود ذرت و گندم (CIMMYT)
⦁    عضویت در سازمان بهره‌وری آسیایی (APO)

 

دستاوردها در حوزه توسعه نرم‌افزاری در راستای دولت الکترونیک و کشاورزی هوشمند
⦁    راه‌اندازی نرم‌افزار سما سامانه مدیریت آموزش در راستای انجام امور آموزشی دانشجویی و تحصیلات تکمیلی مؤسسه رازی
⦁    طراحی سامانه ثبت آفت‌کش‌ها آماده بهره‌برداری
⦁    طراحی و ساخت نرم‌افزار فرهنگ لغات دوزبانه فارسی انگلیسی واژگان آبخیزداری و آبخوان‌داری حوزه منابع‌طبیعی
⦁    تهیه نرم‌افزار استخراج داده‌های هواشناسی و هیدرومتری، بازسازی نواقص آماری و محاسبه شاخص‌های مختلف خشک‌سالی
⦁    تهیه اپلیکیشن جامع تخصصی گیاه‌پزشکی باهدف دسترسی آسان کشاورزان به دستورالعمل‌های مدیریت عوامل خسارت‌زای گیاهی
⦁    اجرای پایلوت‌های هوشمندسازی کشاورزی
⦁    برگزاری نمایشگاه کشاورزی هوشمند با مشارکت شرکت توسعه خدمات مهندسی آب‌وخاک پارس
⦁    راه‌اندازی بانک جامع داده‌های اکولوژیکی از رویشگاه‌های مرتعی کشور